Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna w Polsce forma prowadzenia działalności gospodarczej. Istnieje możliwość założenia takiej spółki jednoosobowo. Co to znaczy „jednoosobowo” i jakie szczególne prawa i obowiązki się z tym wiążą?
Spółki kapitałowe, w tym sp. z o.o. posiadają odrębną od wspólników osobowość prawną, czyli zaciągają zobowiązania, nabywają prawa i ponoszą odpowiedzialność we własnym imieniu. Najważniejsze decyzje wewnątrz małych spółek z o.o. podejmują ich wspólnicy, a w stosunkach zewnętrznych spółki reprezentuje zarząd. Więcej na temat spółki z o. o. przeczytasz TUTAJ.
Co to jest jednoosobowa spółka z o. o.?
W Polsce dopuszczalne jest założenie tzw. jednoosobowej spółki z o. o. Oznacza to, że ma ona jednego założyciela i wspólnika. Tym wspólnikiem może być osoba fizyczna albo osoba prawna (inna spółka). Wyjątkiem od tej zasady jest zakaz zakładania jednoosobowej spółki z o.o. przez inną jednoosobową sp. z o.o. Prowadzenie jednoosobowej spółki z o.o. wiąże się jednak ze szczególnymi prawami i obowiązkami, które przy większej liczbie udziałowców nie występują.
Powstanie spółki
Przy zgłoszeniu spółki do sądu rejestrowego trzeba pamiętać o wskazaniu nazwiska i imienia albo firmy (nazwy) i siedziby oraz adresu jedynego wspólnika, a także poczynić wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki (tak, w załącznikach do wniosku, mimo, że wymieniamy tylko jednego wspólnika, trzeba dopisać „jedyny wspólnik”).
Do czasu zarejestrowania spółki w KRS jedyny wspólnik (jeśli jest członkiem zarządu), nie ma prawa reprezentowania spółki. Może tylko zgłosić spółkę do KRS. To ograniczenie w praktyce oznacza, że jednoosobowe spółki z o.o. w organizacji nie mogą aktywnie uczestniczyć w obrocie.
Funkcjonowanie spółki
Zgromadzenia wspólników. Jedyny wspólnik takiej spółki wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników.
Składanie oświadczeń woli przez jedynego wspólnika wobec spółki wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. W praktyce oznacza to, że umowy między jedynym wspólnikiem a spółką (np. umowa pożyczki, kontrakt menadżerski) bez zachowania formy pisemnej będą nieważne, tj. nie wystarczy np. wymiana maili z potwierdzeniem uzgodnień.
Jeśli jednak jedyny wspólnik jest też jedynym członkiem zarządu spółki z o. o., umowy zawierane między nim a spółką muszą mieć formę aktu notarialnego. O każdej takiej czynności notariusz zawiadamia sąd rejestrowy, przesyłając mu odpis aktu notarialnego. Wyjątkowo nie trzeba zachowywać formy aktu notarialnego, jeśli czynności dokonuje się z wykorzystaniem wzorca z systemu teleinformatycznego, nazywanego e-KRS / S24.
Zatrudnienie członka zarządu na umowę o pracę
W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mającej więcej niż jednego wspólnika i członka zarządu nie ma przeszkód, by członek zarządu był zatrudniony w spółce w oparciu o umowę o pracę. Na pierwszy rzut oka w jednoosobowej spółce z o. o. z jedynym wspólnikiem i członkiem zarządu również wydaje się to możliwe. Przynajmniej nic innego nie wynika z przepisów KSH.
Znaczenie mają tu jednak ogólne zasady dokonywania czynności prawnych na gruncie prawa cywilnego oraz przepisy ustawy z 26.06.1974 Kodeks pracy. Zasadą jest bowiem, by nie dokonywać czynności prawnych z samym sobą. Do tego KP zakłada, że pracę wykonuje się na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Tymczasem jedyny wspólnik i członek zarządu musiałby podpisać umowę o pracę sam ze sobą – z jednej strony reprezentując spółkę, a z drugiej jako osoba fizyczna. W dodatku wykonywałby pracę na swoją rzecz i sam nad sobą sprawowałby rolę kierowniczą.
Dlatego też w praktyce przyjmuje się, że jedyny wspólnik i członek zarządu spółki nie powinien być zatrudniony w tej spółce na podstawie umowy o pracę.
ZUS
Jedyny wspólnik i członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością traktowany jest jak osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. Z tego względu podlega obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.Szczególny minus tego rozwiązania dotyczy preferencyjnych składek ZUS.
O ile przy jednoosobowej działalności gospodarczej można korzystać z nich przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności, to w jednoosobowej spółce z o. o. nie ma takiej możliwości. Oznacza to, że od początku przedsiębiorca podlega pełnemu oskładkowaniu, a dziś to koszt prawie 1.500,00 złotych miesięcznie.
Podstawy prawne
- Ustawa z 15.09.2000 Kodeks spółek handlowych
- Ustawa z 26.06.1974 Kodeks pracy
Jeśli zainteresował Cię ten temat i chcesz mieć dostęp do bezpłatnych materiałów dotyczących prowadzenia biznesu, napisz proszę krótki mail na adres kontakt@legelex.eu.
Jeśli chcesz na bieżąco otrzymywać informacje o nowych wzorach i aktualnościach prawnych, zapisz się na newsletter.
PRZECZYTAJ POWIĄZANY ARTYKUŁ:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – najważniejsze informacje
Cześć! Nazywam się Magda Parzyszek. Jestem radcą prawnym.
Od kilkunastu lat doradzam przedsiębiorcom, jak bezpiecznie zakładać, rozwijać i przekształcać ich biznesy. Więcej dowiesz się w zakładce O mnie.
Jeśli chcesz na bieżąco dostawać wskazówki prawne dla biznesu, bezpłatne wzory i materiały, zapisz się na newsletter.