Czy to prywatnie, czy w ramach działalności – zdarza się, że chcemy powierzyć załatwienie naszych spraw innej osobie. Warto wiedzieć, co możesz załatwić przez pełnomocnika i jakie są w tym zakresie ograniczenia.
Pełnomocnictwo – co to takiego?
Pełnomocnictwo to oświadczenie woli, w którym Ty (mocodawca) upoważniasz inną osobę (czyli pełnomocnika) do dokonania w Twoim imieniu określonych czynności prawnych. W ten sposób pełnomocnik może Cię zastępować w relacjach z innymi podmiotami. Pełnomocnictwo może przyjmować różną formę, nawet ustną, ale jeśli pełnomocnik ma się wylegitymować umocowaniem i bez problemu załatwić za Ciebie sprawę (np. złożyć wnisek w urzędzie albo podpisać umowę), to pełnomocnictwo powinno przybrać formę pisemną. Są też przypadki, gdy przepisy wymagają udzielenia pełnomocnictwa w formie szczególnej (np. aktu notarialnego). W takiej sytuacji, jeśli odpowiednia forma pełnomocnictwa nie zostanie zachowana, pełnomocnictwo uznaje się za nieważne.
Pełnomocnictwo jest to więc relacja, którą nawiązuje osoba upoważniająca i upoważniona. Pełnomocnictwem potocznie określa się też sam dokument zawierający Twoje oświadczenie woli jako mocodawcy.
Pełnomocnictwo – rodzaje
W polskim porządku prawnym wyróżnia się trzy podstawowe typy pełnomocnictw – ogólne, rodzajowe (nazywane też gatunkowym) i szczególne (nazywane też pełnomocnictwem do poszczególnej czynności).
Pełnomocnictwo ogólne to umocowanie do dokonywania tzw. czynności zwykłego zarządu. Oznacza to czynności, których cel stanowi utrzymanie dotychczasowego stanu rzeczy, zarządzanie, utrzymanie czy pobieranie pożytków z jakiejś rzeczy. Czynnością zwykłego zarządu będzie na przykład pobieranie czynszu najmu. Pełnomocnictwo ogólne dla swej ważności wymaga formy pisemnej.
Pełnomocnictwo rodzajowe stanowi umocowanie do dokonywania czynności określonej kategorii, w tym przekraczających zakres zwykłego zarządu. Najczęściej określa całą kategorię czynności, jak na przykład umocowanie do zawierania umów o pracę z pracownikami, do sprzedawania nieruchomości itp.
Pełnomocnictwo szczególne to umocowanie do dokonania określonej indywidualnie czynności, czyli dla przykładu zawarcia umowy o pracę z konkretnym, wskazanym imiennie pracownikiem czy do sprzedaży oznaczonej nieruchomości wskazanemu nabywcy za określoną cenę. Takiego pełnomocnictwa można udzielić do każdej czynności prawnej, która nie ma charakteru ściśle osobistego.
Co załatwisz przez pełnomocnika?
Krąg spraw, który załatwisz przez pełnomocnika, jest bardzo szeroki. Oczywiście, jeśli nie mają ściśle osobistego charakteru. I tak choćby będąc wzywanym przez sąd w charakterze świadka nie wyślesz w zastępstwie pełnomocnika – musisz stawić się osobiście, a w razie braku takiej możliwości – sąd może odroczyć rozprawę albo zażądać złożenia zeznań na piśmie, ale nie przesłucha w tym charakterze przedstawiciela.
Forma pełnomocnictwa
Różne przepisy mogą przewidywać konkretne wymagania co do formy udzielenia pełnomocnictwa i zawsze warto zapoznać się z zasadą dotyczącą danej sprawy, ale jest w prawie cywilnych jedna ogólna zasada, którą rządzi się większość spraw załatwianych przez pełnomocnika.
Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
Przykład: Jeżeli sprzedaż nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego i chcesz upoważnić kogoś do sprzedaży nieruchomości, musisz udzielić mu pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego. Jeżeli sprzedaż udziałów w sp. z o.o. wymaga formy z podpisem notarialnie poświadczonym, to musisz udzielić pełnomocnictwa w formie z podpisem notarialnie poświadczonym.
Różne sytuacje
Warto wiedzieć, że mogą zaistnieć sytuacje, w których pełnomocnictwo niekoniecznie musi być szczególne, ale musi zachowywać szczególną formę. Oznacza to, że nie wystarczy zwykłe pełnomocnictwo udzielone w formie pisemnej. Tyczy się to dla przykładu czynności dokonywanych w urzędach skarbowych czy w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
Do zastępstwa przed tymi instytucjami pełnomocnictwa dla księgowego udzielisz na specjalnych formularzach.
Podobnie, głównie w spółkach, do reprezentowania spółki udziela się pełnomocnictwa określanego mianem prokury, które ujawnia się we wpisie do KRS.
Podstawy prawne
- Ustawa z 23.04.1964 Kodeks cywilny
Źródło zdjęcia: @Pexels
Jeśli zainteresował Cię ten temat i chcesz mieć dostęp do bezpłatnych materiałów dotyczących prowadzenia biznesu, napisz proszę krótki mail na adres kontakt@legelex.eu.
Jeśli chcesz na bieżąco otrzymywać informacje o nowych wzorach i aktualnościach prawnych, zapisz się na newsletter.
PRZECZYTAJ POWIĄZANY ARTYKUŁ:
5 pomysłów na korzystne skonstruowanie sp. z o.o.
Cześć! Nazywam się Magda Parzyszek. Jestem radcą prawnym.
Od kilkunastu lat doradzam przedsiębiorcom, jak bezpiecznie zakładać, rozwijać i przekształcać ich biznesy. Więcej dowiesz się w zakładce O mnie.
Jeśli chcesz na bieżąco dostawać wskazówki prawne dla biznesu, bezpłatne wzory i materiały, zapisz się na newsletter.